Het Prille Begin
 

De uitvinder van de View-Master® was William Gruber.
Hij was een orgelmaker uit Portland, Oregon in America. Bij toeval ontmoette hij Harold Graves. Harold Graves was directeur van het bedrijf Sawyer's, ook uit Oregon. Sawyer's was een bedrijf dat aanzichtkaarten maakte en foto's verwerkte. William Gruber zag daarom het netwerk van Sawyer's als de weg naar kopers van de View-Master en de bijbehorende 3D-schijven. William Gruber en Harold Graves legden toen de bazis voor de introductie van de View-Master kijker.

Een belangrijk voordeel van de View-Master was dat deze uit 7 stereobeelden per schijf bestond. In die tijd waren de stereobeelden steeds één paar per kaart. Het tweede grote voordeel was het gebruik van stereodia's in kleur, door gebruik te maken van de nieuwe kleuren diafilm van Kodak, de Kodachrome. De eerste kijker, Model A, werd geintroduceerd op de New York World's Fair van 1939. Het bleek daar direct een groot succes.

De eerste schijven

William Gruber zag de View-Master als een manier om de mensen meer van de wereld te kunnen laten zien, zonder overal naar toe te moeten reizen. De eerste schijven gaan dan ook over onderwerpen als landen, steden, bekende plaatsen en natuur. Tussen 1942 en 1945 heeft View-Master miljoenen schijven gemaakt voor de Amerikaanse regering. Deze schijven werden o.a. gebruikt om vliegtuigen en schepen te leren herkennen. Van 1939 tot ongeveer 1950 werden alleen enkele schijven uitgegeven. Officieel waren de losse schijven niet meer te verkrijgen na 1969. Over één onderwerp werden wel meer schijven gemaakt, maar deze werden per stuk verkocht. Na de tweede wereldoorlog werd de eerste View-Master (mono)projector uitgebracht. Na de zomer van 1950 werd een verlichtingsset gemaakt die op de model C kijker kon worden gezet.

De eerste sets

Vanaf 1954 zijn de drie-schijven-sets uitgeven. In het begin werden gewoon 3 bestaande losse schijven over eenzelfde onderwerp in één pakket gestopt en als set verkocht. Later werden de sets speciaal samengesteld. In 1976 stopte View-Master in België met de productie van deze sets. In de USA stopte men in 1982.
Sets van 3 schijven werden in België nog even als album uitgebracht (1975-1977). Dit was een uitklapfolder 20x20cm groot met tekst en drie schijven. Vervolgens werden vanaf 1976 de blisters geintroduceerd, in de USA vanaf 1981. Dit zijn de hangkaarten met drie schijven die nu nog steeds worden gebruikt.
 

De overname van Tru Vue

In 1951 werd Tru Vue, een concurent van View-Master, overgenomen. Behalve dat een grote concurent uit de markt werd binnengehaald, werd ook de licentie van Tru Vue met Walt Disney overgenomen. Hierdoor kwam halverwege de jaren '50 een nieuwe richting van onderwerpen : Disney's stripfiguren en filmkarakters, Disneyland en Disney TV-shows. Eind jaren '50 werden alleen nog maar sets met 3 schijven geproduceerd.

De overname door GAF

Eind 1966 werd Sawyer's in z'n geheel, dus ook View-Master, overgenomen door GAF (General Aniline & Film Corporation). GAF introduceerde een nieuwe huisstijl en gebruikte het GAF-logo op de kijkers en de schijven. GAF verschoof de richting van de onderwerpen verder naar film, tv, sport, stripfiguren en naar een steeds jongere doelgroep. In het begin bleef men de Kodak film gebruiken, omdat de hele productie hierop was afgestemd. Dit ondanks het feit dat GAF zelf films maakte. Later ging men toch een andere film en manier van produceren gebruiken, wat een mindere kwaliteit beelden gaf. Deze schijven zijn te herkennen aan de verlopen kleuren op de dia's. Vanaf 1981-1982 werd een betere film gebruikt. In 1970 werd een pratende View-Master (Talking View-Master) geintroduceerd. M.b.v. een klein doorzichtig plaatje met groeven werd geluid afgespeeld. Dit plaatje zat bevestigd aan de achterkant van de schijf.

GAF verkoopt View-Master

GAF verkocht View-Master in 1981 aan een groep investeerders. Deze hernoemde het tot View Master International. Tijdens de VMI periode kwam er een einde aan de uitgifte van sets in een envelop met boekje en soms andere extra's. De blisterverpakking werd de vervanger. VMI stopte zelf met de verkoop via postorder en verkocht hiervoor een licentie aan World-Wide Slides in Chicago.View-Master International introduceerde een nieuwe pratende View-Master.

VMI koopt Ideal Toy Company

In 1984 nam VMI het bedrijf Ideal Toy Company over en werd het View-Master Ideal Group. VMI Group kwam met een pratende View-Master op de markt. Van 1984 t/m 1986. Deze is niet uitwisselbaar met de GAF versie. De schijf en het plaatje zitten nu in een houder, een langwerpige kaart, die in de kijker moet worden geschoven. De geluidskwaliteit was beter.

VMI Group wordt overgenomen door Tyco Toys

In 1989 wordt de VMI Group overgenomen door Tyco Toys. View-Master is nu toch definitief in het segment van een stuk speelgoed gekomen.

VM komt onder Fisher-Price® bij de Mattel groep

In 1997 fuseren Tyco Toys en Mattel Inc.. View-Master wordt nu onderdeel van Fisher Price. Fisher Price produceert speelgoed voor kinderen vanaf 0 jaar. Op de blisters staat de aanduiding 3+ . Veel jonger zal de doelgroep vanaf nu dus niet meer worden.
Tot op heden zorgt dit bedrijf ervoor dat het systeem met de stereo-schijven levend blijft en dat er zelfs nieuwe modellen op de markt blijven komen, zij het met meer of minder hinderlijke gebreken.
Het model L blijft ook geproduceerd worden speciaal voor de reclame-markt.

De toekomst van View-Master .....

Na een moeilijke periode aan het eind van de jaren '90 lijkt View-Master weer wat opgeveerd. In het nieuwe millennium kreeg View-Master in Amerika weer wat interesse van grote winkelbedrijven voor de verkoop van VM producten. In America is begin 2001 een nieuw 3D systeem met een nieuwe kijker geintroduceerd. Deze kijker liep mee met de Harry Potter hype. Ook was er een speciale Virtual Viewer-Harry Potter kijker. In Nederland is de interesse van winkels schijnbaar niet al te groot. In België ben ik wel moderne spullen in speelgoedwinkels tegengekomen.

In 2002 tot zelfs in 2004 vond ik onder in een schap nog wat blisters, waarvan sommige uit 1997 (Tyco-periode) . De opmerking van de verkoopster was "soms krijgen we ineens wel eens wat geleverd, maar dit kan ook maanden niet zo zijn". In grotere speelgoedzaken zijn nog wel enkele nieuwe blisters en soms kijkers te vinden. De laatste vermelding in een folder, die mij bekend is, dateert uit de zomer 2001 bij InterToys ; een aanbieding van de kadoset "A bug's life".

In 2002 en 2003 komen nu soms ook artikelen die in Amerika al een tijd op de markt zijn, zoals de kijker/verrekijker, de kijker/projector en zelfs de nieuwste kijker; model O, is vanaf eind 2002 soms te vinden. Vele nieuwe blisters komen ook in Nederland, maar het lijkt erop dat dit vaak erg kort is en met een zeer beperkt aanbod.
Ook in 2004 worden weer speciale sets en veel nieuwe sets van films uitgebracht, zij het in zeer beperkte mate in Nederland. Het 65-jarig jubileum is in America gevierd met verschillende jubileum-sets. Deze zijn echter niet in Nederland uitgebracht.

In  2013 is de uitgifte van nieuwe sets en 3Dkijkers overgegaan naar  Basic Fun  , een grote speelgoedproducent. De licentie blijft in handen van Mattel.

Gelukkig zijn er ook een aantal bedrijven, verzamelaars en "hobbyisten" die soms prachtige sets of kijkers maken, die niet als speelgoed dienen.

Voor een ruimer aanbod uit het Nederlandse assortiment zie de 3Dshop .